Hoe blijf je wendbaar in je werk? Deze vraag is voor veel mensen actueel. Zeker voor wie werkt in een branche waar veel verandert. Maar ook als er in een sector genoeg werk is, is het goed om bewegingsruimte te houden in je werk(relaties).
Werk wordt steeds minder een omkaderd geheel, waarbij de vraag wat voor werk je doet of wat je beroep is niet zo gemakkelijk meer in één zin te beantwoorden is. Het is meer een vraag over zelfmanifestatie en omgaan met verandering. Het gesprek over je werk was voorheen ook eenvoudiger, want het ging over het vak, niet zozeer over jezelf en dat was een veilige conversatie. Maar nu gaat werk over jezelf als merk, over zelfmanifestatie en over een bredere uitwaaiering van rollen: wie ben je en wat kun je daar zoal mee in de context van nu? De vraag beantwoorden wordt ingewikkelder, vanwege die gelaagdheid.veel
Beroep is niet lineair
Door snelle veranderingen is werk ook lastiger terug te leiden tot een initieel beroep. Er komen taken bij die eerder niet binnen een beroep vielen. Zo leer je nieuwe en voor het ‘klassieke’ beroep onconventionele noodzakelijke vaardigheden of deskundigheden. Ook groeien er classificaties buiten een klassiek canon, zoals een klantcentriciteitsmanager of een chief digital officer. De basis is de razendsnelle en veeleisende buitenwereld. Daar ontstaan de ingrediënten die je eerder niet nodig had, maar nu belangrijk zijn om je staande te houden binnen je werk of om je bedrijf aan te kunnen jagen.
Businesscase die gaat over relevantie
Neem als voorbeeld de omgang met de grote hoeveelheid aan informatie. Dat heeft meerdere implicaties voor ieder beroep. Een overvloed aan informatie laat ons buiten kaders van het vertrouwde treden. Of het nu gaat om processen, producten, diensten of activiteiten.
Door het bewustzijn rondom data groeit namelijk direct het belang van meetbaarheid. En gaat het om de beleving en de acceptatie van die meetbaarheid. Zo worden platte cijfers omgezet in verhalen over de stuwende factoren als klantcentriciteit en service en worden ‘wollige’ verhalen metrisch onderbouwd. Of het nu gaat om de bezettingsgraad van een hotel, het bereik op Insta, de executie van een strategie of de ‘ambachtelijk’ gebakken broodjes bij de bakker. Ieder bedrijf, winkel, of beroep is onderhevig aan die meetbare beweging. Zowel als mens en als bedrijf zijn we een businesscase die gaat over relevantie, relevantie wordt gemeten en door een verhaal weer in context geplaatst.
“Zowel als mens en als bedrijf zijn we een businesscase die gaat over relevantie, relevantie wordt gemeten en door een verhaal weer in context geplaatst..”
Overstap maken
De vraag rijst of we stilstaan bij relevantie in relatie tot werk en werken? Het UWV publiceerde 16 beroepsgroepen waarin het op dit moment lastig is om werk te vinden. Voor elk van deze beroepen geeft het UWV 5 zogeheten ‘overstapberoepen’ met betere baankansen en waar je vaak dezelfde soort vaardigheden voor nodig hebt. Ben je intercedent, dan is een overstapberoep bijvoorbeeld medewerker klantcontact of commercieel medewerker. Is je beroep HR-adviseur dan is een overstapberoep salarisadministrateur of accountmanager zakelijke diensten.
De overstapberoepen geven een logische richting aan, gebaseerd op wat je al weet en kunt. Maar vaak verloopt een (werk)leven niet zo logisch. Mensen evolueren met hun vak als startpunt en waaieren uit naar andere terreinen. Vaak willen mensen zelf niet meer werken in een vak met dezelfde eigenschappen. In plaats van je vast te zetten in een richting, kun je jezelf afvragen: op welke(deel)terreinen ben ik relevant? En waar past dat in deze tijd? En morgen? Dat kan dan heel verrassend uitpakken. De overstapberoepen van het UWV gaan ervan uit dat in het verleden succesvol gebleken eigenschappen dé succesformule zijn voor een nieuwe start… Was het maar zo makkelijk dan had iedereen morgen passend werk.
Je een weg 'banen'
Zo kwam ik laatst een oud buurtgenoot tegen. Hij had een jas van PostNL aan liep met een kar met poststukken. Ik vroeg: “Ben je postbezorger geworden?” Hij antwoordde: “Ja, ik loop nu in mijn eigen wijk en dat is de omgeving waar ik woon en dat vind ik doodeng. Mensen kennen me niet als postbezorger, maar als ontwerper. Ik voelde me de eerste dagen erg kwetsbaar. Ik had gewoon last van mijn ego, het voelde niet gelijkwaardig aan wat ik eerder deed.”
In het gespecialiseerde vak dat hij deed is momenteel geen werk meer. Een tijdlang deed hij niets, wachtte af. Als introverte persoonlijkheid zat hij veel thuis, daar voelde hij zich het prettigst. Het duurde even voordat hij zich realiseerde dat die situatie niet houdbaar was. Tegelijkertijd wilde hij werken en een ritme om in door te gaan. En zo ging hij een nieuwe werkrelatie aan binnen een nieuwe context.
Hij gaat verder: “Het gaf me inzicht in mijn eigen onzekerheid. Ik rekende op argusogen van anderen, grappig genoeg krijg ik door die kwetsbaarheid te tonen met de mensen uit mijn buurt compleet andere en vaak mooie gesprekken. Over hoe zij zich op een bepaald punt in hun leven moesten aanpassen. Het gaat er om wat deze tijd nu van me vraagt en de tijd vraagt me nu iets anders te doen. Mensen zien het blijkbaar als kracht niet als falen. Dat was onverwacht.”
Wennen aan wenden
Wendbaarheid is dat je niet uitgaat van je bestaande rol in een situatie als leidraad. Wendbaar handelen herdefinieert je rol door wat je doet in het hier en nu. Hoe houd jij bewegingsruimte? En hoe herdefinieert wendbaar handelen jouw rol in het hier en nu?
