De markt voor tweedehands kleding zit in de lift. Niet gek dus dat het Litouwse Vinted het kleinere Nederlandse United Wardrobe overneemt. Beide bedrijven hebben een duurzaam oogmerk. Maar hoe nu verder? Vinted steeg in 2019 in waarde naar meer dan 1 miljard euro. In de 17 maanden daarvoor vond een verviervoudiging van de groei plaats. De Nederlandse community bestaat inmiddels uit tot meer dan 1 miljoen leden. Hoe gaan we bewust handelen op dit soort platformen?
Verzadiging
Het aanbod aan kleding dat elk seizoen in de winkels ligt is gigantisch. We hebben een keur aan keuzes voor weinig geld en zijn ons niet altijd bewust dat het produceren van kleding een vervuilend en energie- en waterslurpend proces is (zie voor cijfers bijvoorbeeld The Worldbank). Zodra je een kledingstuk in de winkel koopt, is de footprint die je ermee in huis haalt al torenhoog. Het is een mooie gedachte dat vooral de generatie twintigers en jonger zich bewuster is van het echte prijskaartje aan een kledingstuk. Volgens Jennifer Nelen van accountants- en advieskantoor PwC vinden zij duurzaamheid belangrijk. “Tweedehands kleding is onderdeel van hun identiteit”, zegt zij op Nu.nl
Niet altijd helemaal bewust
Deze consument wil het graag beter doen maar ziet ook niet altijd in dat het circulaire model (nog) niet goed voegt met ons gedrag en de daarop geënte verdienmodellen. Dan ontbreekt het aan een integraal beeld. Uiteindelijk willen we in een duurzaam model de negatieve bijeffecten van economische activiteit proberen uit te sluiten. Dat heeft niet met geldstromen te maken, maar met het sluiten van materiaalstromen en het bevorderen van niet-economische waarden. Zal het lukken om de materiaalstromen te dempen door deze tweedehands platformen? Ons handelen is wel de leidraad op een platform. Zijn wij als consumenten in staat consciëntieus handel te drijven voor een houdbaarder toekomst? Wat hebben we bijvoorbeeld geleerd van een platform als Airbnb? Daar schoot op den duur ook het een en ander los in de kweeste naar meer…en nog meer.
De angel
Verdoezelt het tweedehandsplatform nu het echte probleem: dat van de hoeveelheid kleding die nog steeds geproduceerd wordt omdat we het toch nog blijven kopen. En zo tweedehands ook weer een nieuw verdienmodel wordt. Daar zit de echte angel. En psychologisch is daar ook een perverse prikkel te vinden in het (onbewust) afkopen van schuldgevoel door circulair gedrag. Tweedehands is op deze manier niet meer dan een ‘aflaat’. Zoals je in de middeleeuwen bij de katholieke kerk zonden kon afkopen voor geld (en daarna dus gewoon door kon zondigen en dat weer kon afkopen).
Stilstaan bij handelen
Bij platform als Vinted, creëren we nu massaal een cashflow voor (weer) meer spullen door van onze spullen af te komen zodra we ons gedrag niet aanpassen. Dan wordt dat een gesloten cirkel, waarin in wezen niets veranderd is. Dat stilstaan, gaat dat ons helpen om te denken en te handelen in langere houdbaarheid? Dan slaagt ook die tweedehands platform gedachte. En als we dan aansluitend Slow Fashion items kopen dan … wie zal het zeggen…
Momenten van bezinning
Waar het op neerkomt is: we hebben te veel, we willen vaak te veel en zoeken naar verzadiging, niet naar tevredenheid. We associëren veel keuze nog steeds met vrijheid. Mijns inziens zit echte vrijheid in dat wendbare gedrag, je aanpassen aan wat nu echt nodig is. Kritieke momenten van bezinning inlassen. Kiezen op basis van je waarden. Het zijn vaak beperkte keuzes, maar met veel meer impact. Zowel voor jezelf als je omgeving.
